Karayolu İhracat Süreci Ve Talep Edilen Belgeler

Üretilen malların yabancı ülkelere satılma işlemi olan ihracatta, belli başlı kurallara göre hareket edilir. Karayolu ile ihracatın ilk aşaması gerekli belge ve dokümanların toplanması ile gerçekleşir. Gümrüğe sunulacak tüm belge ve evrakların tam olması, işlemlerin hızlanması açısından önemlidir. Gümrük müşavirleri tarafından takibi gerçekleşen işlemlerde fatura ve paketlerin içeriklerinin detaylı olarak belirtilmesi gerekir. İhracat için verilmesi gereken gümrük beyannamesi ve taşıma evraklarının da eksiksiz olması gerekir. Karayolu taşımacılığı ile yapılan gönderimlerin farklı ülkeler arasında yapılan geçişlerinde, gümrük kurallarını içeren prosedürler uygulanır. Karayolu ile yapılan taşımacılık faaliyetlerinde her araç için farklı prosedür uygulaması yapılır. Araçların yük ve müsaitlik durumuna göre yapılan kontroller, IRU tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde gerçekleşir. Bu birlik tır ve diğer araçlarla yapılan tüm ihracat geçişlerinde firmaların güvenliğini ve konforunu sağlayan garantör konumundadır. Karayolu ihracat süreci ve talep edilen belgeler, tüm kontrol noktalarından sorunsuz geçişlerde başka kontrollere gerek duymadan yola devam edilmesini sağlar. Yük, araç ve sürücü için farklı olarak düzenlenen evraklar, ülkelerin geçiş sırasında isteklerine göre belirlenir. Her ülke kendi ihracat kuralları kapsamında değişen belge talebinde bulunabilir. Taşınan malın türüne ve kapasitesine göre düzenlenen belgeler, ticaret odası onayı ile kullanıma hazır hale gelir. İhracatın yapıldığı Gümrük İdaresi tarafından vize edilen evraklar, onaylanmış ihracatçı statüsü adı altında işleme alınır. 

İhracat İçin Gerekli Olan Belgeler

İhracat yapan firmaların dikkat etmesi gereken hususlar arasında belgelerin eksiksiz olması ilk sırada yer alır. Bu belgeleri öncelik sırasına göre şöyle sıralayabiliriz ;

• Ticari fatura: Satıcı tarafından malın cinsi, toplam bedel, birim satış fiyatı verelim koşulları gibi detaylar içerir. 
• Proforma fatura: Bilgi verici içeriği olan ve malın özelliklerinin yer aldığı teklif içerikli bir faturadır. 
• Orijinal fatura: Alıcı adına düzenlenen satış belgesi niteliğindeki fatura olarak tanımlanır. 
• Navlun faturası: Malın satışı ile ilgili bedel ve navlun tutarı detaylandırılan fatura olarak düzenlenir. 
• EUR.1 dolaşım belgesi: Serbest dolaşımı olan malların ve tarım ürünlerinin ihracatı için düzenlenen belgedir. 
• Menşe şahadetnamesi: Japonya, Ukrayna ve Rusya gibi ülkelere geçişlerde kullanılan belgedir. 
• TIR karnesi: TOBB tarafından yetki verilen firmaların düzenlediği ve malın gümrük vergi teminatını sağlayan belgedir. 
• Sigorta belgesi: Ticari malları olabilecek hasarlara karşı güvence altına alan belgedir. 
• Koli içerik listesi: Konteyner ve tırlara yüklenen malların adetlerinin yer aldığı detaylı liste olarak tanımlanan belgedir. 
• Çeki listesi: İhracatta araçlara yüklenen malın birim ağırlıklarının düzenlendiği belge türüdür. 
• Radyasyon belgesi: Tarım ürünleri ihracatında kabul edilebilir radyasyon aralığının Atom enerjisi Komisyonu tarafından belirlendiği belge türüdür. 
• Helal belgesi: İslami kurallara göre yaşayan ülkelere yapılan et ihracatlarında kesimlerin uygunluğunu belirleyen sertifika türüdür. 
• Sağlık sertifikası: İhraç edilecek malın Dünya Sağlık kurallarına uygun olup olmadığını belirten sertifikadır.
• Analiz raporu: Gıda ve kimyasal maddelerin içeriklerini belirten tahlil sonuçlarına göre düzenlenen belge türüdür. 

Menşe Şahadetnamesi Nedir?

Uluslararası ticarette ürünlerin üretildikleri ve geldikleri yeri belirten belge, menşe şahadetnamesi olarak adlandırılır. Dünya Ticaret Örgütü tarafından belirlenen kurallar, her ülkenin kendi iç tüzüklerine göre değişkenlik gösterir. Kısaca eşyanın ekonomik olarak maliyeti de denilen şahadetnamede bazı bilgilerin yer alması gerekir. Bu bilgiler ; eşyayı gönderenin ve alıcının adı soyadı, eşyanın cinsi, ağırlığı, kıymetli olup olmadığı, belgeyi düzenleyen kurumun tarihli imzalı kaşesi, marka ve numara bilgileri gibi detaylar içerir. Uluslararası ticaret belgesi olarak da bilinen menşe şahadetnamesi nedir sorusunun cevabı gümrükleme sürecinin önemli belgeleri arasında olduğu şeklindedir. Buradaki amaç ihraç edilen eşyanın vergi kapsamında ticaretinin yapılıp yapılmadığını kontrol etmektir. İhracatçılar Ticaret Odasından temin edilen belge, tercihli ve tercihsiz olmak üzere iki farklı kategoride değerlendirilir. İhracatın gerçekleştiği ülke tarafından alınan bilgiler, güvenli sevkiyat için önem arz eder. Tercihli menşe de vergi ödemelerinde mallara ödenen tutarlar tarife üzerinden ödenebildiği gibi muaf tutulabilir. Bu şahadetname, ihracat yapan tüm ülkeler için zorunlu değildir. Sınır ötesi ticaretlerde önemi artan belge ile malların ihracata uygun olup olmadığı ve vergide hangi dilime girdiği belirlenir. Tercihli olmayan menşe kurallarına göre taşınan eşyalardan standart vergi alımı gerçekleşir. Bu belge çeşidi ile malların nereden geldiği detaylı olarak belirtilir. İhraç edilen ürünlerin kota oranları, gümrük vergileri ve taviz gibi konuları menşe şahadetnamesi ile kontrollü olarak yapılır. 

EUR.1 Dolaşım Sertifikası Nedir?

Uluslararası mal ticaretinde sıklıkla kullanılan terimler arasında EUR.1 sertifikası da yer alır. Eşya ya da malın menşeini belirten bu sertifikada ihracatı yapan firmaların tüm bilgileri mevcuttur. Ayrıca belge üzerinde sertifikanın ülkeler arasında yapılan ticarette hangi amaçla kullanıldığı gibi bilgilere de ulaşılır. İhracat ve ithalat yapan firmalarının açık adresleri ve unvanları da bu belgelere yazılır. Sanayi odalarından alınabilen belgeler, eşyaların ülkeler arasındaki serbest dolaşımını mümkün hale getirir. EUR.1 dolaşım sertifikası, beş farklı nüsha olarak düzenlenir. Bağlı bulunulan odalar tarafından tasdik edilen belgelerin, gümrük idareleri tarafından vize yapılması gerekmektedir. Bu belgenin alınması sırasında bazı evraklara ihtiyaç duyulur. Noter tasdikli ve maliye bakanlığı tarafından onaylanan taahhütname, ihracatı yapan firmanın Türkçe olan faturası, gümrük çıkış beyannamesi fotokopisi gibi belgeler temin edilir. Gümrük İdaresi ve bakanlık onaylı kurumlar aracılığı ile alınan belgelerin işlem kontrolleri elektronik sistem ile takip edilir. Bu belge alındıktan sonra menşe şahadetnamesine ihtiyaç duyulmaz. İki ülke arasında yapılan serbest ticarette kullanılan belgeler, konserve, kapari, turşu gibi işlenmemiş tarım ürünleri ve demir çelik ihracatında kullanılır. Evrak düzenleme sırasında eşyanın menşeinin kanıtlanabilir olması gerekliliği vardır. Tedarikçi firma tarafından yapılması gereken bu tasdik işlemi sonrasında serbest dolaşım belgesi verilir. 

Gıda İhracatında Kullanılan Belgeler Nelerdir? 

Gıda ihracatı, diğer ürünlerin gönderimine göre hassasiyet gerektiren konular arasında yer alır. Temel tarım ürünlerini ihraç edecek olan firmalara Bitki Sağlık Sertifikası düzenlenir. Bu sertifika ile ürünlerde hastalık ve ilaç kalıntıları olup olmadığı belirlenir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilen sertifika, pestisit oranlarını da belirler. Bitkisel ve hayvansal gıdaların satışında gereken farklı belgeler, doğru ihracat yönetiminin oluşmasında önemli bir yer teşkil eder. Düzenlenen gıda sertifikalarının geçerlilik süresi her ürün için farklıdır. Yaş meyve ve sebzelerde 10 gün olarak belirlenen süre, kuru meyve ve bakliyatlarda 20 güne çıkar. Alıcı ülkeler istedikleri takdirde ürünler hakkında laboratuvar analiz raporlarını da talep edebilir. Ürünlerin standartlara uygunluğunu kanıtlayan kontrol sertifikası, gıda ihracatı yapan firmaların ihtiyaç duyduğu belgeler arasında bulunur. 

Gıda İhracatında istenen belgeler yaş meyve, sebze, bitkisel yağlar, bakliyat, pamuk ve kurutulmuş meyveler için farklı olarak düzenlenir. Gıda için istenen kontrol belgesinin ilgili gümrükler tarafından ibraz edilmesi gerekir. Standart kontrol sertifikası İSO ve EN tarafından işletilen tesisler tarafından yapılan üretimlerde istenmez. Aflatoksin ve pestisit analiz raporları, kuru ve yaş meyveler için beli bir yüzdesel bazda kontrolden geçirilir. İhracatçıların dış ticareti aktif olarak yapmaları için bağlı bulundukları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlüğü bünyesinde verilen gıda kodeksi belgelerine sahip olmaları gerekir.